ملزومات کارکردی داده‌های مستند (فراد): الگوی مفهومی رابطه ـ موجودیت مستندات در پیشینه‌های کتابشناختی

Authors

  • محسن حاجی زین العابدینی عضو هیئت علمی مرکز اطلاعات و مدارک علمی کشاورزی و دانشجوی دکترای کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه شهید چمران اهواز
  • مرتضی کوکبی استادگروه کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه شهید چمران اهواز
Abstract:

ملزومات کارکردی داده‌های مستند (فراد)الگوی مفهومی رابطه، موجودیتی است که توسط ایفلا به وجود آمد تا بین داده‌های ذخیره شده در پیشینه‌های مستند کتابخانه با نیازهای کاربران این پیشینه‌ها پیوند ایجاد کند. این الگو، جزئی از الگوی دیگر ایفلا یعنی ملزومات کاربردی پیشینه‌های کتابشناختی (FRBR) است. فراد، موجودیتها و توزیعهای خاص مهار مستند در پیشینه‌ها را به FRBR می‌افزاید و آن را تکمیل می‌کند. چارچوب مفهومی و پیش‌بینی‌هایی که برای آینده آن صورت گرفته، چهار هدف عمده را برای آن در نظر گرفته است. این چهار هدف عمده که خواسته‌‌های کتابداران و کاربران کتابخانه را پوشش می‌دهند، عبارتند از: یافتن، تشخیص، متن‌گذاری و توجیه. هدف اولیه این الگوی مفهومی، تهیه چارچوبی تحلیلی برای بررسی ملزومات کارکردی پیشینه‌های مستند و اشتراک بین‌المللی داده‌های مستند است. به عبارت دیگر، این الگوی مفهومی ایجاد شده تا: ·  مبنایی روشن و محکم برای پیوند داده‌های ذخیره شده در پیشینه‌های مستند با نیازهای کاربران آن پیشینه‌ها ایجاد کند ·  به ارزیابی امکان اشتراک بین‌المللی و استفاده از داده‌های مستند در درون کتابخانه و خارج از آن کمک نماید در این پژوهش، ضمن تشریح کامل الگوی فراد، کاربردها و کارکردهای آن در حوزه کتابداری و اطلاع‌رسانی بررسی خواهد شد. همچنین، لزوم استفاده از این الگو در ذخیره و بازیابی اطلاعات به منظور افزایش کارایی نظامهای بازیابی اطلاعات تحلیل می‌شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

کارکردپذیری پیشینه‌های مستند نام اشخاص در مارک ایران بر اساس مدل "ملزومات کارکردی داده‌های مستند" (فراد)

هدف: تعیین میزان تطابق ساختاری و محتوایی پیشینه‌های مستند نام اشخاص در مارک ایران با مدل فراد است. روش/ رویکرد پژوهش: برای انجام این مطالعه ترکیبی از روش مطالعه اسنادی (کتابخانه‌ای)، پیمایشی توصیفی با رویکرد کیفی از طریق تشکیل پنل دلفی و موردپژوهی است. یافته‌ها: نتایج نشان داد که میانگین تطابق ساختاری پیشینه‌های مستند نام اشخاص مارک ایران با مدل فراد 75/88 است. بیشترین میزان تطابق ساختاری در نق...

full text

رویکردی ساختاری به استاندارد توصیف و دسترسی به منابع با تأکید بر دو مدل مبنای آن الگوی ملزومات کارکردی پیشینه‌های کتابشناختی و الگوی ملزومات کارکردی پیشینه‌های مستند

آر.دی.اِی. (استاندارد توصیف و دسترسی به منبع) طرحی جدید است که به‌منظور توصیف و دسترسی به منابع در محیط دیجیتالی طراحی شده است. این استاندارد نوین که به‌عنوان جانشین قواعد فهرستنویسی انگلوامریکن پا به عرصه نهاده، درصدد است تا چالش‌های عصر جدید اطلاعات را مخاطب قرار داده و قواعدی نو جهت توصیف و دسترسی به رسانه‌های جدید و منابع موجود در پایگاه‌های اطلاعاتی ارائه کند. گرایش روزافزون کتابخانه‌ها و م...

full text

بررسی امکان پیاده‌سازی الگوی مفهومی ملزومات کارکردی پیشینه‌های کتابشناختی (اف.آر.بی.آر) در نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای ایران

هدف: پژوهش حاضر با هدف تبیین امکان پیاده‌سازی الگوی مفهومی «ملزومات کارکردی پیشینه‌های کتابشناختی» در نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای ایران، انجام شده است. روش: روش پژوهش، رویکرد تحلیلی - سیستمی، و جامعة پژوهش شامل نرم‌افزارهای سیمرغ، آذرخش، پیام مشرق و پاپیروس است. روش گردآوری اطلاعات، مشاهده مستقیم و ابزار آن، سیاهة وارسی محقق ساخته است. <stro...

full text

استفاده از الگوی مفهومی ملزومات کارکردی پیشینه‌های کتابشناختی در فهرست‌نویسی نسخه‌های خطی دیجیتال شده

در فرایند سازماندهی مدارک موجود در کتابخانه، فهرست‌نویسی مواد و تهیة سیاهه‌ای از آنها همواره متداول و رایج بوده‌است. کتابداران همواره درصدد یافتن راهی برای  نظم دادن به مجموعه‌ها بوده‌اند تا از این طریق، دسترسی مراجعان به مواد موجود را میسر سازند. این امر در مورد نسخه‌های خطی در قالب متن و یا الکترونیکی نیز صادق بوده و استفاده مؤثر کاربران از این مواد، از طریق توصیف دقی...

full text

الگوی ملزومات کارکردی پیشینه‌های کتابشناختی: شیوه‌ای نوین در تنظیم عناصر کتابشناختی

Functional Requirements for Bibliographic Records (FRBR) is a conceptual model for the arrangement of bibliographic records in catalogs and databases which was proposed in IFLA 1997, following a plan for revising Anglo-American Cataloging Rules (AACR). This model is inclined to be separated from the other cataloging rules, and uses a new structure for storing and displaying bibliographic record...

full text

معرفی مدل ملزومات کارکردی پیشینه‌‌های کتابشناختی

هدف: مدل «اف.آر.بی.آر.» یا ملزومات کارکردی پیشینه‌های کتابشناختی، مدلی مفهومی است که به‌دنبال غنی‌سازی پیشینه‌های کتابشناختی است. این مقاله، به‌دنبال شناسایی و درک مدل، معایب، و مزایای آن است. روش/ رویکرد پژوهش: مقاله حاضر، مقاله‌‌ای مروری است که با تمرکز بر گزارش‌های ایفلا و مقالات نگارش­یافته در مورد مدل «اف.آر.بی.آر.» نگارش یافته است. یافته­ها: «اف.ار.بی.ار» محیطی برای ایجاد حداکثر پیوندها...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 13  issue شماره 4 (پیاپی 52)

pages  233- 260

publication date 2010-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023